W dzisiejszych czasach nauka staje się coraz bardziej popularna, a wiedza publikowana przez naukowców z całego świata jest bogactwem wartościowym dla społeczeństw. Kluczowe dla szerzenia tej wiedzy wśród różnych języków i kultur są tłumaczenia naukowe. Wbrew pozorom praca tłumacza angielskiego zajmującego się takimi tekstami nie polega tylko na dosłownym odnalezieniu odpowiednika słowa czy frazy. Lecz wymaga także solidnego zrozumienia tematyki oraz specyfiki danego języka naukowego.
Ten artykuł przedstawia wyzwania stojące przed tłumaczem przekładającym teksty z języka angielskiego na polski oraz uwzględnia aspekty związane z realizacją celów zawodowych i rozwojem kompetencji translatorskich. Dostarczymy praktycznych informacji dotyczących kluczowych aspektów tłumaczenia tekstów naukowych, współpracy z ekspertami oraz wykorzystywania narzędzi informatycznych.
Kluczowe aspekty tłumaczenia tekstów naukowych
Tłumacz tekstu naukowego musi posiadać umiejętności szczególnie istotne do rzetelnego wykonanie zadania. Przede wszystkim powinien wykazać się dogłębną znajomością terminologii stosowanej w danej dziedzinie, ponieważ nauka wymaga precyzyjnego języka. Ważne jest też odnalezienie odpowiedniego stylu przekładu, bazującego na tzw. angielskim „Plain English”, który także promuje prostotę i zrozumiałość wypowiedzi naukowej.
Przed przystąpieniem do tłumaczenia warto dokładnie przeanalizować tekst źródłowy, szczególnie jeśli ma on wysoki stopień kompleksowości merytorycznej lub terminologicznej. Obejmuje to między innymi:
- Zaznajomienie się z kontekstem artykułu.
- Szukanie dodatkowych informacji lub źródeł w celu lepszego zrozumienia tematyki.
- Analizę trudniejszych fragmentów pod względem logicznym i semantycznym.
Uwzględniając powyższe punkty, jakość nowo utworzonego tekstu docelowego zostanie znacznie poprawiona.
Różnorodność dziedzin nauki – jak tłumacz radzi sobie z różnymi językami specjalistycznymi?
Różnorodność dziedzin naukowych sprawia, że każda z nich posiada swoisty subjęzyk oraz swoistą terminologię specjalistyczną. Tłumacz musi mieć świadomość specyfiki poszczególnych dziedzin, aby odpowiednio adaptować tekst źródłowy.
Jednym z podejść, które można zastosować w celu radzenia sobie z tą problematyką, jest wybór określonej niszy. Specjalizacja w jednej bądź kilku liczbie dziedzin naukowych pozwala na zdobycie głębszej wiedzy oraz łatwości w pracy z tekstem o konkretnym języku specjalistycznym. Innym podejściem jest pozostanie „doradcą” i doskonalenie stosowanych technik przekładu oraz rozwijanie ogólny warsztatu kompetencji translatorskich.
Precyzja i wierność w tłumaczeniu terminologii naukowej
Wierność przekładu jest kluczowa. Aby zachować precyzję tłumaczenia należy:
- Dokładnie analizować wyrazy źródłowe tekstów.
- Nie obawiać się używania niepopularnych polskich słów odpowiedników.
- Starać się zachować jednolitość (spójność) translacji merytorycznych i − zwrotów typowych dla danej dziedzinie nauki”.
W przypadku trudności czy nawet błędów w doborze odpowiedniego terminu przekładu, warto skorzystać z opinii i porady ekspertów lub innych tłumaczy z tego samego języka oraz dziedziny nauki. Wykorzystanie takich konsultacji pozwala na unikanie niepotrzebnych nieporozumień czy bieżąco rozwijać własne kompetencje tłumaczom.
